DBAMY

INTEGRACJA
SENSORYCZNA

Kraina

zmysłów

Kraina

zmysłów

Co to jest Integracja Sensoryczna (SI)?

Termin integracja sensoryczna określa prawidłową organizację wrażeń sensorycznych (bodźców) napływających przez receptory. Oznacza to, że mózg, otrzymując informacje ze wszystkich zmysłów (wzrok,  słuch, równowaga, skóra, mięśnie, stawy i ścięgna), dokonuje ich rozpoznania, segregowania i interpretacji oraz integruje je z wcześniejszymi doświadczeniami. Informacje docierające do mózgu są niewłaściwie przetwarzane, w następstwie czego pojawiają się zaburzenia percepcji wzrokowej, słuchowej, zdolności ruchowych, umiejętności bawienia się, samoobsługi, zachowań i uczenia się. 

Integracja sensoryczna rozpoczyna się już w okresie płodowym i trwa do około 7 roku życia. Nierozwinięcie określonych umiejętności w kolejnych stadiach rozwoju powoduje powstawanie trudności w funkcjonowaniu i zachowaniu dziecka. 

Terapia Integracji Sensorycznej

Terapia integracji sensorycznej określana jest mianem „naukowej zabawy”. Podczas zajęć dziecko huśta się w hamaku, toczy w beczce, jeździ na deskorolce czy balansuje na piłce. Przez zabawę przyjemną i interesującą dla dziecka dokonuje się integracja bodźców zmysłowych oraz doświadczeń płynących do ośrodkowego układu nerwowego, co pozwala na lepszą organizację działań. 

Terapia SI nie jest uczeniem konkretnych umiejętności (np. jazda na rowerze, pisanie, czytanie), ale usprawnianiem pracy systemów sensorycznych i procesów układu nerwowego, które są bazą do rozwoju tych umiejętności. W toku pracy tą metodą terapeuta stymuluje zmysły dziecka oraz usprawnia takie zakresy, jak np.: motoryka mała, motoryka duża, koordynacja wzrokowo – ruchowa. Zadaniem terapeuty jest, przy zastosowaniu odpowiednich technik, eliminowanie, wyhamowywanie lub ograniczenie niepożądanych bodźców obecnych przy nadwrażliwościach sensorycznych lub dostarczanie silnych bodźców, co jest konieczne przy podwrażliwościach systemów sensorycznych. 

Terapia  poprawia  procesy  sensoryczne  dokonujące  się  w  obrębie  układów  zmysłów.    

Sala terapii Integracji Sensorycznej

Terapia odbywa się w sali specjalnie do tego przystosowanej i wyposażonej w odpowiedni  sprzęt  (hamak, parówka,  huśtawka,  konik,  topek,  beczka,  lina,  helikopter, dysk,  deskorolka, trampolina, równoważnie i wiele innych). W wyposażeniu sali znajdują się urządzenia do stymulacji systemu przedsionkowego, proprioceptywnego i dotykowego, ale również wzrokowego, słuchowego i węchowego. 

Wybrane objawy dysfunkcji integracji sensorycznej:

  • jest niespokojne, płaczliwe, ma kłopoty z zaśnięciem, 
  • ma trudności z samodzielnym piciem, żuciem i przełykaniem pokarmów (preferuje dania papkowate), 
  • źle toleruje wykonywanie przy nim czynności pielęgnacyjnych i higienicznych, takich jak: obcinanie włosów, paznokci, mycie twarzy, zębów, smarowanie kremem, czesanie, czyszczenie nosa, uszu itp., 
  • wiele czynności samoobsługowych wykonuje z trudem, powoli, niezdarnie, 
  • ma problemy z samodzielnym myciem się, ubieraniem, zwłaszcza zapinaniem guzików i sznurowaniem butów, 
  • ma słabą równowagę: potyka się i upada częściej niż rówieśnicy, prawie zawsze ma jakiś siniak czy zadrapanie, 
  • podczas dłuższego siedzenia ma trudności z utrzymaniem głowy w pozycji pionowej, podpiera ją ręką, kładzie się na stoliku itp., 
  • jest nadruchliwe, nie może usiedzieć/ustać w jednym miejscu, 
  • trudno się koncentruje, a łatwo rozprasza, 
  • jest impulsywne, nadwrażliwe emocjonalnie, często się obraża, 
  • bywa uparte, negatywistyczne, 
  • w porównaniu do innych dzieci czy wymogów sytuacji porusza się zbyt szybko lub za wolno, 
  • nabywanie nowych umiejętności ruchowych sprawia mu trudność, np. jazda na rowerze, rzucanie i łapanie piłki, pływanie, 
  • wchodząc/schodząc po schodach częściej niż inne dzieci trzyma się poręczy, niepewnie stawia nogi, 
  • nieumyślnie wchodzi lub wpada na meble, ściany, inne dzieci, 
  • niewłaściwie czy wręcz dziwacznie trzyma różne przedmioty codziennego użytku, np. nożyczki, sztućce czy przybory do pisania, 
  • unika dziecięcego baraszkowania z rodzicami lub rodzeństwem, 
  • uwielbia ruch, poszukuje go, dąży do niego. Jest stale w ruchu – biega, podskakuje, często zmienia pozycję ciała, 
  • przejawia duży lęk przed upadkiem lub wysokością, okazuje niepokój, gdy musi oderwać nogi od podłoża, np. wejść na wysokie schody, na drabinkę, usiąść na wysokim stołku, 
  • w nowym miejscu czuje się zagubione, potrzebuje sporo czasu by zdobyć orientację w otoczeniu, 
  • często myli stronę prawą i lewą, w obrębie własnego ciała oraz w otaczającej przestrzeni, podczas gier zespołowych zdarza się, że biegnie w innym kierunku niż jego drużyna, w inną stronę niż piłka, którą ma złapać, jest zdezorientowane, ma słabe wyczucie odległości, 
  • nie ma dominacji jednej ręki, 
  • ma trudności z czytaniem i pisaniem, częściej niż inne dzieci w jego wieku myli, odwraca znaki graficzne, ma trudności w przepisywaniu, przerysowywaniu z tablicy, 
  • ma kłopoty z cięciem nożyczkami, rysowaniem po śladzie, kalkowaniem itp. 
  • sprawia wrażenie słabego, szybko się męczy, 
  • nie lubi karuzeli, huśtawki, lub przeciwnie – uwielbia to. 

Dla kogo?

Metoda integracji sensorycznej to jedna z ważniejszych metod wykorzystywanych w pracy z dziećmi z problemami w rozwoju. W pierwszej kolejności kierowana jest do dzieci z trudnościami w uczeniu się, ale z powodzeniem można stosować ją w przypadku niepełnosprawności intelektualnej, ruchowej, autyzmu i innych zaburzeń. Może być także wykorzystana jako forma profilaktyki ewentualnych trudności w uczeniu się oraz stymulacja rozwoju dzieci prawidłowo rozwijających się. 

terapeuta Integracji sensorycznej
 mgr Bożena Puchalska
 mgr Agata Sosnowska